अनेक शास्त्रं बहु वेदितव्यम् अल्पश्च कालो बहवश्च विघ्ना: । यत् सारभूतं तदुपासितव्यं हंसो यथा क्षीरमिवाम्भुमध्यात् ।। पढने के लिए बहुत शास्त्र हैं और ज्ञान अपरिमित है| अपने पास समय की कमी है और बाधाएं बहुत है। जैसे हंस पानी में से दूध निकाल लेता है उसी तरह उन शास्त्रों का सार समझ लेना चाहिए।
अनेक शास्त्रं बहु वेदितव्यम् अल्पश्च कालो बहवश्च विघ्ना: यत् सारभूतं तदुपासितव्यं हंसो यथा क्षीरमिवाम्भुमध्यात् ।
वर्षा नदीनाम् ऋतुराट् तरूणाम् अर्थो नराणां परिरङ्गनानाम्।
विघा विवादाय धनं मदाय शक्तिः परेषां परिपीडनाय।
हेला स्यात् कार्यनाशाय बुद्धिनाशाय निर्धनम्।
नागो भाति मदेन कं जलरुहैः पूर्णेन्दुना शर्वरी।
अद्भिर्गात्राणि शुद्ध्यन्ति मनः सत्येन शुद्ध्यति।
दानम् आत्मीयहस्तेन मातृहस्तेन भोजनम्।
दरिद्रता धीरतया विराजते कुवस्त्रता शुभ्रतया विराजते।
मुदं विषादः शरदं हिमागमः तमो विवस्वान् सुकृतं कृतघ्नता।
प्रमादः सम्पदं हन्ति प्रश्रयं हन्ति विस्मयः।
जरा रूपं हरति धैर्यमाशा मृत्युः प्राणान् धर्मचर्यामसूया।
यो धर्मशीलो जितमानरोषो विद्याविनीतो न परोपतापी।
अष्टौ गुणाः पुरुषं दीपयन्ति प्रज्ञा च कौल्यं च दमः श्रुतं। पराक्रमत्श्राबहुमापिता च दांन यथाशक्ति कृतज्ञता च।।
शास्त्राण्यधीत्यापि भवन्ति मूर्खा यस्तु क्रियावान् पुरूष: स विद्वान् सुचिन्तितं चौषधमातुराणां न नाममात्रेण करोत्यरोगम्
आरोग्यं विद्वत्ता सज्जनमैत्री महाकुले जन्म स्वाधीनता च पुंसां महदैश्वर्यं विनाप्यर्थे:
अष्टौ गुणाः पुरुषं दीपयन्ति प्रज्ञा च कौल्यं च दमः श्रुतं पराक्रमत्श्राबहुमापिता च दांन यथाशक्ति कृतज्ञता च
कालो वा कारणं राज्ञो राजा वा कालकारणम् इति ते संशयो मा भूत् राजा कालस्य कारणं
पदाहतं सदुत्थाय मूर्धानमधिरोहति स्वस्थादेवाबमानेपि देहिनस्वद्वरं रज:
धर्मार्थकाममोक्षाणामुपदेशसमन्वितम् पूर्ववृत्तं कथायुक्तमितिहासं प्रचक्षते
तुलसीकाननं यत्र यत्र पद्मवनानि च पुराणपठनं यत्र त्र संनिहितो हरिः
इतिहासपुराणाभ्यां वेदं समुपबृंहयेत्
इतिहासपुराणं च पञ्चमो वेद उच्यते
इतिहासः कुशाभासः सूकरास्यो महोदरः अक्षसूत्रं घटं विभ्रत्पंकजाभरणान्वितः
आर्यादिबहुव्याख्यानं देवर्षिचरिताश्रयम् इतिहासमिति प्रोक्तं भविष्याद्भुत धर्मभुक्
नास्ति विद्या समं चक्षु नास्ति सत्य समं तप: नास्ति राग समं दुखं नास्ति त्याग समं सुखं
वाक्यं रसात्मकं काव्यम्
योऽयं स्वभावो लोकस्य सुखदुःखसमन्वितः सोऽगाद्यभिनयोपेतः नाट्यमित्यभिधीयते
येऽपि शब्दविदो नैव नैव चार्थविचक्षणाः तेवामपि सतां पाठऋ सुष्ठुः कर्णरसायनम्
यथा सुमेरुः प्रवरो नगानां यथाण्डजानां गरुडः प्रधानः यथा नराणां प्रवरः क्षितीशस्तथा कलानामिह चित्रकल्पः
नृत्तं वाद्यानुगं प्रोक्तं वाद्यं गीतानुवर्ति च अतो गीतं प्रधानत्वादत्रादावभिधीयते
धर्मार्थकाममोक्षेषु वैचक्षण्यं कलासु च करोति कीर्तिं प्रीतिं च साधुकाव्यनिबंधनम्
गीतं वाद्यं तथा नृतं त्रयं संगीतमुच्यते ।
काव्यं यशसेऽर्थकृते व्यवहारविदे शिवेतरक्षतये सद्यः परनिर्वृतये कांतासम्मिततयोपदेशयुजे
श्रुतिस्मृतिपुराणैश्च स्तुता कल्याणदायिनी व्यवहारात्मिका पुण्या आदिमा सैव संस्कृतिः
वाचाभिरतीतानागतवर्तमानविप्रकृष्टं ज्ञायते
एक शब्दः सुप्रयुक्तः सम्यग्ज्ञातः स्वर्गे लोके कामधुग्भवति
केयूराणि न भूषयन्ति पुरुषं हाराः न चन्द्रोज्ज्वलाः, न स्नानं न विलेपनं न कुसुमं नालङ्कृताः मूर्धजाः वाण्येका समलङ्करोति पुरुषं या संस्कृता धार्यते, क्षीयन्ते खलु भूषणानि सततं वाग्भूषणं भूषणम्
करोति काव्यं प्रायेण संस्कृतात्मा यथा तथा पठितुं वेत्ति स परं यस्य सिद्धा सरस्वती (काव्य मीमांसा, अ. ७,पृ.२७)
जहा पोम्मं जले जायं, नोवलिप्पइ वारिणा। एवं अलित्तं कामेहिं, तं वयं बूम माहणं।।
सुवण्णरुप्पस्स उ पव्वया भवे, सिया हु कोलाससमा असंखया। नरस्स लुद्धस्स न तेहि किंचि, इच्छा हु आगाससमा अणन्तिया।।
जहा य अंडप्पभवा बलागा, अंडं बलागप्पभवं जहा य। एमेव मोहाययणं खु तण्हा, मोहं च तण्हाययणं वयंति।।
सच्चम्मि वसदि तवो, सच्चम्मि संजमो तह वसे सेसा वि गुणा। सच्चं णिबंधणं हि य, गुणाणमुदधीव मच्छाणं।।
विस्ससणिज्जो माया व, होई पुज्जो गुरु व्व लोअस्स। सयणु व्व सच्चवाई, पुरिसो सव्वस्स होइ पिओ।।
पत्थं हिदयाणिट्ठ पि, भण्णामाणस्स सगणवासिस्स। कङ्गं व ओसहं तं, महुरविवायं हवई तस्स।।
धम्मो मंगलमुक्किट्ठं, अहिंसा संजमो लवो। देवा वि तं नमंसंति जस्स धम्मे सया मणो।।
जम्मं दुक्खं जरा दक्खं, रोगा य मरणाणि य। अहो दुक्खो हु संसारो, जत्थ कीसन्ति जंतवो।।
जह कच्छुल्लो कच्छुं, कंडयमाणो दुहं मुण्ई सुक्खंष। मोहाउरा मणुस्सा, तह कामदुहं सुहं बिति।।
क्षमा बलमशक्तानाम् शक्तानाम् भूषणम् क्षमा। क्षमा वशीकृते लोके क्षमयाः किम् न सिद्ध्यति॥
मूर्खस्य पञ्च चिन्हानि गर्वो दुर्वचनं तथा। क्रोधश्च दृढवादश्च परवाक्येष्वनादरः॥
विद्वत्वं च नृपत्वं च न एव तुल्ये कदाचन्। स्वदेशे पूज्यते राजा विद्वान् सर्वत्र पूज्यते॥
सत्यं ब्रूयात् प्रियं ब्रूयात् न ब्रूयात् सत्यमप्रियं। प्रियं च नानृतं ब्रूयात् एष धर्मः सनातनः॥
गुरु शुश्रूषया विद्या पुष्कलेन् धनेन वा। अथ वा विद्यया विद्या चतुर्थो न उपलभ्यते॥
उद्यमेनैव हि सिध्यन्ति,कार्याणि न मनोरथै। न हि सुप्तस्य सिंहस्य,प्रविशन्ति मृगाः॥
संस्कृतविश्वम् 
संस्कृतविश्वम्